Jeszcze w latach 90. XX w. łańcuch rozrządu był synonimem trwałości. Silniki z łańcuchowym rozrządem wytrzymywały po kilkaset tysięcy kilometrów, a właściciele aut nie musieli się martwić wymianą rozrządu i naprawami. Niestety, to już historia.
Współczesne silniki są coraz bardziej skomplikowane, a łańcuchy rozrządu muszą poruszać więcej podzespołów. Zmieniło się też podejście producentów do jakości i wytrzymałości materiałów. Nikomu nie opłaca się robić rzeczy trwałych.
Do skrócenia żywotności łańcuchów rozrządu przyczyniły się także zmiany niektórych wymagań, takich jak normy zużycia paliwa, emisji spalin i dopuszczalny poziom hałasu. Zakorzenione przekonanie o trwałości łańcuchów rozrządu powoduje, że zarówno użytkownicy aut, jak i mechanicy, przywiązują mniejszą wagę do ich regularnego sprawdzania.
Przyczyny zużycia łańcuchów rozrządu
W miarę przejechanych kilometrów łańcuch się wyciąga, a cały napęd przestaje prawidłowo pracować. Z czasem może łańcuch przeskakiwać lub ulec zerwaniu, niszcząc przy okazji tłoki i zawory silnika. Często wina leży po stronie napinacza. Spadek ciśnienia oleju, wskutek nieszczelności lub stosowania niewłaściwego oleju, powoduje zmniejszenie siły napinania łańcucha i dochodzi do jego poluzowania. Wyciągnięty łańcuch uderza o obudowę i nie nachodzi równo na koła zębate na wałku rozrządu. Może dojść do ich wyłamania oraz zniszczenia tłoków i zaworów. W skrajnych przypadkach silnik może nadawać się tylko na złom. Nie należy więc bagatelizować tego problemu.
Łańcuch rozrządu daje sygnały
W najnowszych samochodach usterkę łańcucha zwiastuje też zapalenie się kontrolki „check engine”. Diagnostyka pojazdu wykrywa wówczas błąd silnika – złe ustawienie wałków rozrządu. Łańcuch rozrządu jest obudowany i nie możemy mu się przyjrzeć. Warto więc wsłuchiwać się w swoje auto.
Pierwszym sygnałem ostrzegawczym jest grzechotanie, terkotanie, szorowanie lub stukotanie po uruchomieniu, gdy silnik jest nierozgrzany. Częstotliwość tych metalicznych odgłosów wzrasta przy dodawaniu gazu. Odgłosy ustają, gdy silnik się rozgrzeje. Może to świadczyć o niewłaściwym działaniu napinacza. Podobne, krótkotrwałe terkotanie, może pojawiać się podczas jazdy. To świadczyć o problemach z napinaczem lub o zbyt małej ilości oleju w układzie smarowania.
Nierówna praca silnika, spowolniona reakcja na dodawanie gazu i zwiększenie zużycia paliwa może być oznaką naciągnięcia łańcucha rozrządu. Powoduje ono przesunięcie faz rozrządu i brak synchronizacji między wałkiem rozrządu i wałem korbowym silnika. Mogą się także pojawić problemy z uruchomieniem auta. Czasami niewłaściwa praca rozrządu spowodowana jest zapchaniem smoka pompy, niską jakością oleju lub zbyt długą jazdą bez wymiany oleju.
Jak zadbać o łańcuch rozrządu?
Producenci aut na ogół nie określają kiedy należy wymienić łańcuch rozrządu. Na jego zużycie wpływa bowiem intensywność użytkowania pojazdu oraz to, czy właściciel auta dba o właściwy poziom i jakość oleju. Współcześnie produkowane łańcuchy rozrządu oraz stan napinaczy warto kontrolować mniej więcej przy okazji co drugiej wymiany olejów.
W przypadku zauważenia objawów ich zużycia najrozsądniejsza jest wymiana całego kompletu współpracujących ze sobą elementów. Nie warto w tym przypadku szukać oszczędności w stosowaniu jakichś tanich zamienników o niesprawdzonej jakości, bo może to skutkować zniszczeniem całego silnika. Może się zdarzyć, że wkrótce po wymianie rozrządu pojawią się niepokojące objawy, świadczące o zużyciu łańcucha. Powodem mogą być błędy popełnione przez mechanika przy montażu. Należy je niezwłocznie skorygować.
Sprawdzenie rozrządu to niezbędna czynność po zakupie używanego auta, można bowiem paść ofiarą oszustwa, polegającego na wstawieniu podkładki zwiększającej napięcie rozciągniętego łańcucha. Może to doprowadzić do szybkiego zniszczenia silnika.
Fotografia główna: FreepikPremium
Warsztaty specjalizujące się w wymianie łańcucha rozrządu: