Cewka zapłonowa – czym jest i jak ją sprawdzić?

Cewka zapłonowa to kluczowy element układ zapłonowego, stosowanego w silnikach benzynowych. Wypadanie zapłonów, narastające szarpanie w trakcie jazdy, drgania odczuwalne na kierownicy auta – to wszystko objawy awarii cewki zapłonowej.
W niniejszym tekście wyjaśnimy: co to jest cewka zapłonowa, jak sprawdzić cewkę zapłonową i jak przeprowadzić naprawę.

Cewka zapłonowa to podzespół, który jest stosowany tylko w samochodach z silnikami benzynowymi.

Cewka zapłonowa – jaką pełni rolę w układzie zapłonowym?

Układ zapłonowy jest odpowiedzialny za zapłon mieszanki paliwowo – powietrznej, w cylindrach silnika.
W jaki sposób jest to realizowane?
Przy uruchomieniu silnika źródłem energii elektrycznej dla układu zapłonowego jest akumulator. Podczas pracy silnika, energię elektryczną dostarcza alternator (prądnica, napędzana paskiem wieloklinowym).

Jak działa układ zapłonowy?
Energia elektryczna (z akumulatora albo alternatora) trafia do cewki zapłonowej. Cewka zapłonowa to transformator, który gromadzi energię elektryczną w formie pola magnetycznego. W odpowiednim momencie następuje rozładowanie napięcia. Dzięki temu na elektrodzie świecy zapłonowej przeskakuje iskra elektryczna. Przeskok ten powoduje zapłon mieszanki paliwowo – powietrznej w cylindrze.

Co oczywiste, zapłon musi nastąpić w określonym momencie, przy odpowiednim położeniu tłoka w cylindrze.

Cewka zapłonowa to transformator, zbudowany z dwóch rodzajów uzwojenia elektrycznego. Cewka jest trwale zamknięta w obudowie z tworzywa sztucznego. Nie ma możliwości jej naprawy ani rozebrania.

Ile cewek zapłonowych jest w moim samochodzie?

W starszych samochodach montowano jedną cewkę zapłonową. Zasilała ona wszystkie świece zapłonowe, znajdujące się w aucie.
Najbardziej popularne rozwiązanie wykorzystywało mechaniczny układ rozdzielania zapłonu. Prąd z cewki zapłonowej trafiał za pomocą przewodu do kopułki rozdzielacza. Wewnątrz tej kopułki obracał się palec rozdzielacza, napędzany przez wałek rozrządu. Palec rozdzielacza łączył się ze stykami, których było tyle, ile świec zapłonowych. Po połączeniu ze stykiem, prąd płynął za pomocą przewodu zapłonowego do określonej świecy.

W nowszych samochodach stosuje się po jednej cewce zapłonowej na jeden cylinder. Cewki są sterowane elektronicznie, poprzez przyłączone do nich przewody.
Pojedyńcze cewki zapłonowe nazywane są monocewkami albo fajkami. Każda z nich ma swoją wtyczkę dla przewodu zasilająco – sterującego i każda z nich ma swoją śrubę mocującą.

Cewki zapłonowe mogą być też łączone w jeden podzespół. Wówczas ma on jedną wtyczkę sterującą, ale za to posiada tyle końcówek, ile jest świec zapłonowych.

Awaria układu zapłonowego – czy to na pewno cewka?

Objawy awarii wszystkich elementów układu zapłonowego są podobne. To:
• Szarpanie podczas jazdy, które narasta i jest coraz silniejsze;
• Utrata mocy przez silnik;
• Falowanie obrotów na biegu jałowym, aż do przygasania silnika;
• Falowanie obrotów podczas jazdy;
• Możliwe silne drgania, odczuwalne nawet na kole kierownicy.

Takie objawy awarii może dawać cewka zapłonowa. Ale również i świece zapłonowe.
Zatem zawsze zaleca się wymieniać i świece i cewki.
W starszych samochodach powodem awarii mogą być przewody zapłonowe (przewody wysokiego napięcia), kopułka aparatu zapłonowego albo palec rozdzielacza.

Luitold, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

Jak sprawdzić, gdzie występuje problem?

Awaria określonego elementu układu zapłonowego powoduje wypadanie zapłonu na określonym cylindrze. W pamięci sterownika powinien zostać zapisany błąd, a na desce rozdzielczej powinna zapalić się kontrolka check engine.
Odczytanie kodu błędu pozwoli ustalić, na którym cylindrze dochodzi do wypadania zapłonu. Wówczas wiadomo, gdzie należy wymienić monocewkę (pojedynczą cewkę zapłonową) i świece zapłonowe (zalecane).
W przypadku cewek zblokowanych, połączonych w jeden podzespół, nie trzeba szukać winnego. I tak trzeba wymienić cały zespół cewek. A do tego (zaleca się) wymienić także świece zapłonowe.

Czy awaria cewki zapłonowej jest groźna?

Awaria cewki zapłonowej powoduje znaczącą utratę mocy przez silnik samochodu.
Ponadto generuje silne szarpanie, które po pewnym czasie uniemożliwia jazdę.
Wypadanie zapłonu jest powodem niszczenia katalizatora trójdrożnego przez niespalone paliwo.
Dlatego cewkę zapłonową trzeba jak najszybciej wymienić na nową.

Jak dobrać cewkę zapłonową? Trzeba przygotować takie dane jak marka, model, pojemność silnika i jego moc. Czasami niezbędny jest numer VIN i dobranie części według katalogu. Dlaczego? Do produkcji auta mogły być dostarczane cewki różnych producentów i mogą różnić się kształtem wtyczki.

Oczywiście, można również zlecić zakup cewki mechanikowi.
Warto skorzystać z pomocy mechanika przy wymianie cewki zapłonowej, albowiem prąd generowany przez ten podzespół może zagrażać życiu człowieka.

Pojedyncza, stara cewka zapłonowa.
Sonett72 at English Wikipedia, Public domain, via Wikimedia Commons

Znajdź warsztat samochodowy w którym dokonasz naprawy układu zapłonowego

Doświadczony mechanik zdiagnozuje cewkę i dokona jej wymiany w niecałą godzinę.
Jak wspomnieliśmy wcześniej, możesz też zlecić zakup nowej części przez mechanika.

Ceny cewek zapłonowych zależne są od rodzaju, marki i jakości. Najtańsze nowe można kupić za kilkadziesiąt złotych. Najdroższe, jak na pierwszy montaż, za kilkaset złotych.

Znajdź warsztat w swojej okolicy na FIX MY CAR i zleć wymianę cewki zapłonowej.

...

...